آسیب شناسی خرید اعتباری سهام
سید امیر حسین اعتصامی
۱۳۹۹/۰۷/۱۶
خرید اعتباری سهام، یکی از پرکاربردترین ابزارهای بازار سرمایه است که در زمان صعودی بودن بازار، حجم تقاضا برای آن افزایشی خواهد بود. مدل خرید اعتباری در بازار سرمایه متعارف، بر مبنای قرض با بهره است که از دیدگاه شرع مقدس اسلام جزو مصادیق بارز ربا می باشد. بکارگیری این ابزار در بازار سرمایه اسلامی نیازمند تطبیق آن با قواعد شریعت و انجام اصلاحات مد نظر است.
علاوه بر مباحث فقهی، چالشهای مالیاتی، فنی و حقوقی و ریسک های مترتب بر آن نیز بر پیچیدگی مدل عملیاتی افزوده است.کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در ابتدا مدل مشارکت و مرابحه را برای تصحیح مدل متعارف پیشنهاد نمود؛ لیکن به دلیل تحمیل مالیات مضاعف بر کارگزاران، این مدل اجرایی نشد. به منظور تصحیح مدل و رفع چالش های مدل مرابحه، چندین مدل جدید پیشنهاد گردید ولی هر یک دارای ضعف هایی بود که اجرایی نمودن آن را با مشکل مواجه می نمود. در این گزارش به آسیب شناسی خرید اعتباری سهام به همراه نقد و بررسی مدل های پیشنهادی پرداخته شده است و در نهایت، مدل جدید کمیته فقهی که مبتنی بر مشارکت بانک با مشتری، همراه با شرط اختیار خرید و فروش است، تبیین گردیده است.
